Slaapstoornissen zijn een veelvoorkomend probleem bij dementie. De slaapproblemen nemen vaak toe naarmate het ziektebeeld verergert. Overdag betekent dat vaak inactiviteit, slaperigheid, een snellere achteruitgang van het geheugen en emotionele onbalans. Hoe komt dit? En wat kun je er als mantelzorger tegen doen?

Juist de onderbroken nachten met onrust en dwaalgedrag, zijn vaak het breekpunt voor de mantelzorgers. Niet zelden maakt nachtelijke onrust dat de dementerende moet worden opgenomen in een verpleeghuis.

Oorzaak

Dit probleem kan diverse oorzaken hebben. Het is zeker de moeite waard om daar achter te komen, want als er een oplossing gevonden wordt, maakt dat het leven voor zowel de persoon in kwestie als zijn omgeving een stuk aangenamer. Direct naar slaapmedicatie grijpen is zeker niet raadzaam, aangezien gebruik van deze middelen nadelen heeft, niet in de laatste plaats valgevaar.

Zo is het heel goed mogelijk dat er een lichamelijke stoornis als pijn, uitdroging of infecties aan de nachtelijke onrust ten grondslag ligt. Ook het gebruik van verschillende (combinaties!) geneesmiddelen kan slaapverstorend werken.

Daglicht

Daarnaast weten we dat bij dementie slapeloosheid veelal ontstaat door ontregeling van de biologische klok. We kunnen daarop proberen in te spelen door de hoeveelheid daglicht te reguleren. Als iemand overdag voldoende helder daglicht ervaart, maakt het lichaam voldoende slaaphormoon melatonine aan, waardoor een goede slaap mogelijk is.

Temperatuur

Ook de lichaamstemperatuur speelt een grote rol. Een gezond persoon zal in zijn slaap reageren op een te hoge lichaamstemperatuur, en een arm of been boven het dekbed leggen. Bij dementie is die waarneming verstoord, en het lichaam reageert dus ook niet. Die persoon zal wakker worden omdat hij het warm heeft. De juiste omgevingstemperatuur moet door de mantelzorger in de gaten gehouden worden, en kan dan een onderbroken slaap voorkomen.

Nachtlampje

Als laatste is het mogelijk dat desoriëntatie ’s nachts bijvoorbeeld bij toiletgang zo beangstigend is, dat slaap daarna uitblijft. Nachtlampjes zijn in dat geval de eenvoudige oplossing.

Toch blijft het zoeken naar een uitweg altijd maatwerk, want ieder persoon heeft in zijn leven eigen gewoontes en angsten gekend die bepalend kunnen zijn voor het slaapgedrag. Bij navraag blijkt in die informatie soms een onverwachte oplossing te liggen.